Araç değer kaybı davası, trafik kazası nedeniyle ya da başka bir nedenle aracında hasar oluşan tarafın, hasar giderilmiş olsa bile araç değerindeki düşme nedeniyle açabileceği dava türüdür.
Değer kaybı tazminat hesaplama ve değer kaybı hesaplama işlemleri trafik kazalarının yoğunluğu nedeniyle oldukça önemli bir tazminat türüdür.
Araç değer kaybınızı isteyip isteyemeyeceğinizi tespit etmek ve işlemlere başlamak için ofisimizin tazminat avukatı kadrosundan avukatlık hizmeti alabilirsiniz.
Araç değer kaybı söz konusu olduğunda temel olarak herhangi bir şekilde hasar gören bir aracın durumu nitelendirmesinden ve değerlendirilmesinden bahsedilmektedir.
Araç değer kaybı aslen hasar alan ve bu hasar itibariyle onarım, bakım, tadilat vb. işlemlerden geçen bir aracın artık ikinci el piyasasındaki değerini ifade eden bir kavram niteliğini taşımaktadır.
Başka bir deyişle kaza geçirdikten sonra hasar almış olan bir araç, ne kadar iyi bir şekilde tamir edilmiş olursa olsun, değerinde mutlak bir düşüş yaşayacaktır.
Genel olarak kavramlara hakim değilseniz öncelikle Borçlar Hukuku başlıklı sayfamızın okunmasını tavsiye ederiz.
Araç Değer Kaybı Nedir?
Araç değer kaybı, değer kaybına uğradığı iddia edilen olay nedeniyle emsalleri ile hasarlı araç arasında oluşan objektif ölçütlere göre belirlenmiş değer eksilmesidir.
Araç değer kaybı sigorta ve sigorta şirketleri açısından pek çok farklı yönden ele alınmaktadır.
Ancak hasar değer kaybı detaylarına inmeden önce değer kaybı kavramını biraz daha yakından incelemek ve anlamak gerekir. Hukukumuzda ve kanunen belirtilmiş olan yasalar arasında her ne kadar değer kaybı kavramına net bir tanım getirilmemiştir.
Araç değer kaybının gündeme gelebilmesi için aracın ikinci el piyasasına düşmüş olması gerekir.
Araç Değer Kaybı Taleplerinde Hukuki Dayanak
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası altında sigortacı, kaza esnasında hatalı olan araç sahibinin sorumluluklarına müteselsilen, yani zincirleme olarak ortak olmaktadır. Türk Ticaret Kanununun 1409. maddesine göre kusurlu olan tarafın trafik sigortası hasarı ve değer kaybını telafi etmekle yükümlüdür.
Karayolları Trafik Kanununun 85. maddesine göre motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olur.
Araç Değer Kaybı Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Hasar sorgulama talebinde bulunarak ilgili aracın sigorta kayıtları ve kaza geçmişini öğrenebilir.
Yine benzer sonuçlara ulaştıracak olan değer kaybı ekspertizi için bir başka seçenek de alanında uzman ve yetkili bir araç servisinden inceleme talep etmektir. Her iki yöntem sonucunda da aracın hasarlı olup olmadığı ortaya çıkmış olacaktır.
Bunu basit bir örnekle açıklamak mümkündür. Örneğin, kaza akabinde boya işlemine giren bir araç parçası, yeniden bir kaza geçirmesinin ardından değer kaybına uğramaz. Ancak hasarlı parçalar değiştirilirse bu durum değer kaybının söz konusu olmasına zemin oluşturabilir.
Araç değer kaybı hesaplaması yaparken aracın üretim yılı, kilometresi, hasar geçmişi ve hasarların niteliği, aracın markası ve modeli, trafiği çıkış tarihi ve pazar değeri gibi değişkenler önemlidir.
Araçtaki hasarlı parçaların daha önceden hasara uğramamış parçalar olması, onarım veya yenileme işleminden geçmemiş olması gerekmektedir.
Araç değer Kaybı Tazminatını Kim Öder?
“Araç değer kaybını kim öder?” ya da “Araç değer kaybı kimden istenir?” gibi soruların cevabı, aslında değer kaybı davası prosedürlerinde yatar. Araç değer kaybı davası detaylarına girmeden önce değer kaybı ve kasko arasındaki ilişkiyi incelemek gerekir.
Kaza nedeniyle doğan araç değer kaybının tek araçtan ibaret olmayabileceğini vurgulamamız gerekir. Bir başka deyişle kazada sorumlu olan tarafın da aracında değer kaybı söz konusu olabilir.
Öte yandan trafik sigortası yalnızca tek bir kişinin araç değer kaybını karşılar. Bu kişi de kazada sorumluluğu bulunmayan ya da sorumluluk oranı diğer tarafa göre daha az olan kişi olarak belirlenmiştir. Kazaya sebebiyet veren tarafın güvencesi ise yaptırmış olduğu kasko sigortasıdır.
Araç Değer Kaybı için Sigorta Tahkim Başvurusu Nasıl Yapılır?
Söz konusu araç değer kaybı tazmini olduğu zaman bunu gerçekleştirmenin iki yolu olduğunu söyleyebiliriz. Bunlardan birincisi genel dava yolu ile değer kaybı talep etme iken bir diğeri de Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılmasıdır. Sigorta tahkim komisyonuna başvuru bir dilekçe ile ve harçları ödenmek suretiyle yapılmaktadır.
Sigorta Tahkim Komisyonu, sigorta ettiren ve ilgili sigorta sözleşmesinden fayda sağlayan kişiler arasında ortaya çıkabilecek anlaşmazlıkların kolayca ve hızlıca çözülebilmesi için kurulmuştur. Sigorta Tahkim Komisyonu yalnızca trafik sigortalarına değil, her türlü poliçeye bakmaktadır.
Değer kaybı için Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilmek için belli başlı başvuru şartları ve bir başvuru usulü bulunmaktadır.
Başvuru gerçekleştirmek için öncelikle ilgili sigorta şirketine başvuru yapılması ve 30 gün içinde ilgili sorunun çözülememiş olması gerekir.
Başvurunun yapılabilmesi için şikayetçi tarafın daha önce Tüketici Sorunları Hakem Heyeti’ne başvurmamış olması ve şikayetini sigorta şirketine yazılı olarak beyan etmiş olması gerekmektedir.
Eğer Sigorta Tahkim Kurulu’na yapılan başvuru olumlu sonuçlanırsa, bahsi geçen sigorta şirketi zarar ödemek zorunluluğu ile karşı karşıya kalır.
Doğacak uyuşmazlıklar ile ilgili karar, 5684 sayılı kanunun 30. maddesinin 16. fıkrasına göre komisyon tarafından tebliğ edilmektedir.
Uyuşmazlık miktarı 5.000 TL’ye kadar olan hakem kararları kesindir ve onlara itiraz edilemez.
Uyuşmazlıkların Sigorta Tahkim Komisyonu’nca incelenmesi ve değerlendirilmesinin bir diğer avantajı da, en fazla 4 ay içerisinde sonuca ulaştırmanın zorunlu olmasıdır.
Kuruluş amacı ile paralel olarak tüketici odaklı bir anlayış benimseyen ve bu bağlamda hareket eden komisyon, sigortalı bireylerin haklarının savunmasında yardımcı ve önemli bir rol oynamaktadır.
Araç Değer Kaybı Davası Nasıl Açılır?
Dava yolu ile değer kaybı davası açabilmek için, olayda tam kusurlu olmamak birincil koşuldur.
Başka bir deyişle karşı tarafın sigortasından ya da karşı tarafın kendisinden herhangi bir değer kaybı talep edebilmek için her şeyden önce yüzde yüz kusurlu olmamak gerekir.
Bu noktada kusurun oranı büyük ölçüde önem arz eder. Zira kısmi bir kusur söz konusu ise kusurlu olunmayan oranda bir talepte bulunmak mümkündür. Bu oranın tespit edilmesinde bilirkişi danışmanlığına başvurmak da sıklıkla tercih edilen yollar arasındadır.
Dava yoluyla değer kaybı tazmininin en makul yolu, olayda meydana gelen doğrudan zarar ve hasarların tamamının talep edilmesidir.
Kusursuz olan ya da az kusurlu olan araç sahibi, ek olarak ikame araç, araçtan yoksun kalma tazminatı ve kazanç kaybı bedeli talep etme hakkına sahiptir.
Bu talep, özellikle hasar gören aracın serviste ve bakımda kaldığı süre boyunca kiralanan araçlarda veya ulaşım için kullanılan alternatif ulaşım bedellerinin karşılanmasında gündeme gelmektedir.
Az önce saymış olduğumuz ve dolaylı olarak kabul edilebilecek giderler, özel olarak belirtilmediği sürece sigorta şirketleri tarafından karşılanmamaktadır. Ayrıca bu taleplerin yalnızca ruhsat sahibi tarafından talep edilebileceği unutulmamalıdır. Aksi halde davanız husumetten reddedilecek ve dava ve avukatlık masrafları tarafınızca karşılanacaktır.
Araç Değer Kaybı Davası Zamanaşımı Süresi Nedir?
Aracın önceki kaza sonucunda değer kaybetmesi sebebi ile açılan değer kaybı davası itiraz sonucu reddedilir. Yargıtay kararına göre boya işlemine gerek duymadan değiştirilebilen far, silecek, jant ve cam benzeri parçalara değer kaybı uygulanmamaktadır.
Bu sebeple de araç üzerinde gerçekleşen hasarın bu gibi parçaların dışında gerçekleşmiş olması gerekir.
Borçlar Kanununun 72. maddesine göre dava açma süresi kanunen 2 yıllık bir zaman aşımına tabii tutulmuştur.
Buna ek olarak kazanın gerçekleştiği tarihten itibaren 10 yıllık bir zaman aşımı süresi de mevcuttur. Yani tarafların kaza tarihinden itibaren 10 yıl içerisinde dava açmamaları durumunda konu ile ilgili tüm hakları yasalar önünde düşmektedir.
Sigorta şirketleri ile birlikte kazaya sebebiyet veren ya da kusursuz sorumluluk ilkelerine göre sorumluluğu bulunan araç sahibi, şoför ve başka ilgililere 10 yıl içinde dava açılabilir.
Değer Kaybı Davası İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Değer kaybı davası açabilmek için bazı belli başlı belgelere ihtiyaç duyulmaktadır. Bunları şu şekilde sıralamak mümkün:
- Kazanın gerçekleştiği anda tutulan kaza tutanağı,
- Hasar tespit tutanağı,
- Hasarı gösteren ve her açıdan çekilmiş fotoğrafları,
- Aracın ekspertiz raporu,
- Araç Ruhsatı,
- Ve sair tüm belgeler
Değer Kaybı Davası Dilekçesi
Değer kaybı davası için saymış olduğumuz belgelerin yanı sıra dava açmak için bir de değer kaybı davası dilekçe formu gerekmektedir.
Bu dilekçeye kaza tutanakları eklenmeli ve mahkemeye ibraz edilmelidir. Daha önce bahsetmiş olduğumuz araç kiralama ve benzeri dolaylı giderler de bu dilekçe esnasında mahkemeye sunulabilmektedir.
Tabii bu noktada belirtmek gerekir ki bu talepler, fatura veya sözleşme ile belgelenmek durumundadır.
Araç değer kaybı dilekçesinde olması gereken belli başlı maddeleri şu şekilde sıralayabiliriz. Mahkemenin, davalının ve davacının adı, davalı ve davacının adresleri, davacının kimlik numarası, varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ya da vekillerinin adı ve adresi gösterilmelidir.
Dava değeri, davacının iddiasına konu olan tüm vakıaların açık özetleri, deliller, hukuki sebepler ve açık ve net bir şekilde belirtilmiş talep sonucu dilekçede açıkça ifade edilmelidir.
Değer Kaybı Davası Avukatı
Değer kaybı davaları, ortalama olarak 9 ay ila 1.5 yıl arasında sonuçlanmaktadır. Değer kaybı davası söz konusu olduğu zaman bilinmesi gereken bir diğer husus, değer kaybı davasında görevli mahkeme hususudur.
Araç değer kaybı davasına bakmakla yükümlü olan mahkeme, genel kurallara göre belirlenmektedir.
Genel yetkili mahkeme ise davalı olan tarafın yerleşim yerindeki yetkili asliye hukuk mahkemeleridir.
Ülkemizde henüz değer kaybı mahkemesi olarak ihtisaslaşmış bir mahkeme yoktur. Herhangi bir yasal zorunluluk bulunmamakla birlikte değer kaybı avukat yardımı ile de araştırılabilecek bir husus ve açılabilecek bir davadır.
Değer kaybı davası açmadan önce gereken belgeler, yazılacak dilekçeler ve tutulacak tutanaklar başta olmak üzere en kapsamlı ve detaylı bilgiyi uzman avukatlardan edinmek mümkündür.